“Φως εκ φωτός, Θεός αληθινός εκ Θεού αληθινού” Τη σημερινή Κυριακή τιμά σήμερα η αγία μας Ἐκκλησία τοὺς 318 ἁγίους καὶ θεοφόρους Πατέρες, οι οποίοι ἔλαβαν μέρος στην Α’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο που συνήλθε στην Νίκαια τῆς Βιθυνίας το 325 μ.Χ. με σκοπό να καταδικάσουν τη φοβερή αίρεση τοῦ θεομάχου Αρείου ο οποίος αρνούνταν τη θεότητα του Χριστού, καὶ να ασφαλίσουν το ορθόδοξο ποίμνιο στην ὁδὸ τῆς αληθείας. Αίρεση είναι η θρησκευτική διδασκαλία που παρεκκλίνει από τη γνήσια και αυθεντική χριστιανική πίστη και επομένως πλανεμένη, ανορθόδοξη και αντιχριστιανική. Η σύνοδος συνήλθε κατά πρόσκληση τοῦ Μέγα Κωνσταντίνου κατά το εἰκοστὸ έτος τῆς βασιλείας και σε αυτή αυτή συμμετείχαν και διακρίθηκαν πολύ γνωστοί άγιοι πατέρες της εκκλησίας μας της Εκκλησίας μας, όπως ο Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας, ο άγιος Νικόλαος, ο άγιος Σπυρίδωνας, ο άγιος Αχίλλειος επίσκοπος Λαρίσης και πλήθος άλλων κληρικών, ηγουμένων, πρεσβυτέρων, διακόνων και μοναχών. Η σύνοδος αυτή καταδίκασε την αίρεση του Αρειανισμού και τον Άρειο και Συνέταξε τα πρώτα επτά άρθρα τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως. θέσπισε το Σύμβολο της Πίστεως, κοινό για όλους τους χριστιανούς, το οποίο περιέχει συνοπτικά τα κύρια σημεία της ορθής Πίστεως. Διατύπωσε τοὺς πρώτους όρους ορθού Χριστιανικού δόγματος καὶ ιδιαίτερα τα περί τοῦ δευτέρου Προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος, τὸν Ιησού Χριστό, ως ομοούσιον τω Θεώ Πατρί. Ο Άρειος με τη διδασκαλία του αρνούνταν ουσιαστικά την θεότητα του Χριστού, και αυτό ακριβώς πολέμησαν οι άγιοι Πατέρες της Α' Οικουμενικής Συνόδου: κατέδειξαν και υπερασπίστηκαν την ορθή πίστη, όπως προκύπτει μέσα από τα λόγια του ίδιου του Χριστού που διαβάζουμε στα Ευαγγέλια, ότι δηλαδή ο Ιησούς Χριστός είναι ο σαρκωθείς Υιός και Λόγος του Θεού, που έπαθε και Αναστήθηκε για την σωτηρία του κόσμου. Γι αυτό και στο Σύμβολο της Πίστεως ομολογούμε με έμφαση ότι ο Ιησούς Χριστός είναι “φως εκ φωτός, Θεός αληθινός εκ Θεού αληθινού”, ότι δεν είναι κτίσμα, και ότι υπήρχε πάντα μαζί με τον Πατέρα. Ομολογούμε επίσης ότι ο θεάνθρωπος Χριστός έπαθε και ετάφη και αναστήθηκε την τρίτη μέρα, και ανελήφθη στους ουρανούς και θα έλθει, τέλος, κατά την ημέρα της Δευτέρας παρουσίας Του, να κρίνει τους ζώντες και τους νεκρούς. Παράλληλα με την ορθή πίστη, οι Άγιοι Πατέρες διαφύλαξαν και την ενότητα της Εκκλησίας, μιας που η κάθε αίρεση γίνεται αφορμή για τη διάσπαση των πιστών, για την καταρράκωση του ίδιου του σώματος του Χριστού, που είναι η Εκκλησία. Και προϋπόθεση για την ενότητα των πιστών αποτελεί η ενότητα στην πίστη και η επενέργεια του Αγίου Πνεύματος. Όλες αυτές οι αλήθειες, και κυρίως ότι αφορά στο πρόσωπο του Χριστού, περιέχονται στην Προσευχή του Κυρίου προς τον Θεό Πατέρα, το βράδυ του Μυστικού Δείπνου, την οποία, όπως μας την παρέδωσε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης και στην οποία αναφέρεται η σημερινή ευαγγελική περικοπή. Σ’ αυτή τhν προσευχή ο Μέγας Aρχιερέας Χριστός έχει συγκεντρωμένο το ενδιαφέρον του στο έργο πού άρχισε μέσα στον κόσμο καί πού θα συνεχίσουν οι μαθητές του. Γι’ αὐτό ακριβώς τό έργο πού δεν εἶναι άλλο παρά η Ἐκκλησία, παρακαλεί τόν Θεό Πατέρα. Για αιώνες ολόκληρους οι άνθρωποι τελούσαν υπό πλήρη άγνοια για τον αληθινό Θεό. Στην προσπάθειά τους να ικανοποιήσουν εσωτερικές αναζητήσεις, στρέφονταν στη λατρεία των ειδώλων. Κανένας άνθρωπος δεν μπορούσε να δώσει πληροφορίες για τον αληθινό Θεό. O ενανθρωπήσας Υιός και Λόγος τοῦ Θεού κατήργησε τη δόξα των ψεύτικων θεών αποκαλύπτοντας στους ανθρώπους ποιος εἶναι ὁ αληθινός Θεός, ὁ μόνος άξιος να δοξάζεται. Γι᾿ αυτό άλλωστε ήλθε στον κόσμο, όπως διακήρυξε ο Ίδιος, «ίνα μαρτυρήσῃ τη αληθείᾳ»· γιὰ να αποκαλύψει καὶ κηρύξει την αλήθεια περί τοῦ Θεού . Αποκάλυψε δηλαδή ότι ὁ Θεὸς εἶ­ναι Τριαδικός, ὁ Πατήρ, ὁ Υιός και το Πνεύμα το Άγιο. Και ότι αυτός ο εν Τριάδι Θεός αγαπάει τον αμαρτωλό καὶ θέλει τη σωτηρία του· καὶ ότι γι᾿ αυτή τη σωτηρία του αμαρτωλού ανθρώπου ο ίδιος ὁ Κύριος, ὁ Υιός καὶ Λόγος τοῦ Θεού έγινε και άνθρωπος για να προσ­φέρει τον Εαυτό Του θυσία «ὑπὲρ τῆς του κόσμου ζωής καὶ σωτηρίας», γιὰ να ζήσει καὶ να σωθεί ο κόσμος. Μεταξύ των σημείων, πού αναφέρει ὁ Κύριος στην προσευχή Του, εἶναι καί τό σπουδαιότατο καί σοβαρότατο θέμα της ενότητας. Γι΄αυτό και η Ορθόδοξη Εκκλησία εύχεται καί προσεύχεται αδιαλείπτως «υπέρ της των πάντων ενώσεως», Να εκλείψουν οι αιρέσεις, και τα διάφορα σχίσματα στους κόλπους της Ορθόδοξης Ἐκκλησίας μας. Το ότι η ενότητα προϋποθέτει την ταύτιση στα θέματα της πίστεως, το εκφράζει η Εκκλησία μας σε κάθε Θεία Λειτουργία, όταν λίγο πριν κοινωνήσουμε μας καλεί να ζητήσουμε από τον Χριστό “την ενότητα της πίστεως και την κοινωνίαν του Αγίου Πνεύματος” και να εμπιστευτούμε σε Αυτόν “εαυτούς και αλλήλους και πάσαν τήν ζωήν ημών”. Αυτή την εμπιστοσύνη προς τον Θεό, την ομόνοια ως προς την πίστη και την ενότητα εν Χριστώ μας διδάσκουν σήμερα τόσο ο ίδιος ο Κύριος όσο και οι άγιοι Πατέρες που εορτάζουμε. Και για να γίνει πράξη η ενότητα στη ζωή μας, σύμφωνα με την προσευχή του Ιησού, οφείλουμε να γνωρίσουμε τις αλήθειες της πίστεώς μας, να μελετάμε τον λόγο του Θεού και την διδασκαλία της Εκκλησίας, και να προσευχόμαστε στον Θεό να μας σκεπάζει με την φωτιστική και αγιαστική και ενοποιό δύναμη του Αγίου Πνεύματος. Αμήν. Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου Καθηγουμένου Ιεράς Μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών